KAEDAH PENGAJARAN PJK

KAEDAH PENGAJARAN- 

(Mohd.Yazid Deraman .IPGKKB.)

           Ada dua perkataan yang hampir-hampir sama maksudnya dengan kaedah dan ia memang tergolong dalam kaedah juga, iaitu teknik dan pendekatan.  Mok Soon Seng (1992) mengatakan pendekatan ialah cara mendekati sesuatu mata pelajaran.  Iaitu cara bagaimana suatu mata pelajaran diajar berdasarkan objektifnya.  Jadi ia merupakan satu set teori yang sistematik. Kaedah pula ialah satu siri tindakan yang sistematik dengan tujuan mecapai objektif pelajaran dalam jangka masa pendek.  Kaedah mengajar ialah cara mendekati sesuatu objektif pelajaran dengan langkah penyampaian yang tersusun (Mok Soon Seng 1992).  Manakala teknik pula ialah kemahiran guru dalam pengelolan dan pelaksanaan  kaedah mengajar dalam sesuatu aktiviti pengajaran dan pembelajaran.  Mengikut Azman Wan Chik (1987) teknik itu apa yang dilihat dalam bilik darjah.  Kalau guru mengajar bahasa dengan menggunakan alat-alat komunikasi canggih dalam makmal bahasa, maka itu satu teknik.  Sekiranya seorang guru Pendidikan Islam mengajar pelajar menghafaz Al-Qur`an dengan mendengar bacaan dalam pita kaset, maka ini dikatakan teknik.

            Sharifah Alwiah Alsagoff (1986) mengatakan bahawa kaedah mengajar ialah peredaran ke arah satu tujuan pengajaran yang telah dirancangkan dengan teratur.  Hasan Langgulung (1981) pula mengatakan bahawa kaedah itu sebenarnya bermaksud jalan untuk mencapai tujuan.  Jadi, apa saja cara yang guru lakukan untuk memberi faham kepada pelajar bagi mencapai objektif pengajaran, maka itu adalah kaedah.  Melihat kepada misal-misal yang diutarakan oleh Sharifah Alwiah Alsagoff (1986), Mok Soon Seng (1992), Rashidi Azizan & Abdul Razak Habib (1995), Atan Long (1980) dan Mahfudh Salahuddin (1987),  nampaknya yang dikatakan kaedah itu ialah yang ada nama, seperti kaedah kuliah, demonstrasi, Socrates, simulasi, inquiri penemuan, Forebel dan sebagainya.

            Abu Saleh (1988) mengatakan bahawa kaedah itu ialah satu aktiviti pengajaran yang mengandungi langkah-langkah yang tersusun dan dalam tiap-tiap langkah itu pula mempunyai kemahiran dan latihan yang terancang.  Padanya, kaedah mengajar bukanlah tujuan utama pengajaran, tetapi ia merupakan wasilah, iaitu satu jalan untuk mencapai obektif pengajaran.

            Demikian juga dengan Hasan Langgulung  (1981) mengatakan bahawa kaedah itu sebenarnya bermaksud jalan untuk mencapai tujuan.  Jadi apa sahaja cara tiandakan dan aktiviti yang dilakukan oleh guru untuk memberi faham kepada pelajar bagi mencapai objektif pengajaran maka itu   adalah kaedah, walau pun ia tidak mempunyai nama-nama khas, seperti yang dibawa oleh Sharifah Alwiah, Atan Long (1981) dan lain-lain. 

            Berdasarkan kepada ini bermakna tidak ada satu kaedah yang terbaik untuk semua mata pelajaran bagi semua   pelajar  dalam semua keadaan.  Kaedah harus berubah  mengikut keadaan masa, tempat dan pelajar.  Dengan demikian, guru harus pandai memilih kaedah yang baik, yang sesuai dengan keadaan masa, tempat dan pelajar.  

            Al-Kailany (1986) menyenarai sedikit panduan kepada guru sebelum mengaplikasi sesuatu kaedah pengajaran, antaranya ialah:

          1.  kaedah mestilah secucuk dengan tujuan dan matlamat pelajaran

2.  kaedah mesti sejajar dengan objektif pelajaran yang
               hendak dicapai

3.  kaedah juga haruslah sesuai dang tabiat (nature) pelajaran
               yang diajar

4.  kaedah mesti sepadan atau setara dengan umur pelajar

5.  kaedah itu mestilah yang boleh atau mampu diaplikasi oleh guru

6.  mempunyai masa yang cukup untuk mengaplikasikan kaedah
               bekenaan

7.  kaedah yang dipilih mestilah sesuai dengan kemudahan yang
               ada.

        

An-Nashmy (1980) mencadangkan supaya guru memilih kaedah yang boleh memberi kesan yang mendalam bukan sahaja kepada kefahaman pelajar  yang diajar, malah yang memberi kesan kepada jiwa dan menyentuh perasaan pelajar.  Dengan cara ini pelajar akan memberi tumpuan yang padu dan dapat mengingati pelajaran dengan lebih cepat dan bertahan lebih lama.  Untuk mencapai hasrat ini guru haruslah pandai memilih pendekatan yang sesuai dan teknik yang menarik dan ditambah pula dengan Bahan Bantu Mengajar (BBM) yang canggih dan menarik.

            Kaedah pengajaran yang baik ialah yang mempunyai langkah-langkah dan strategi yang tersusun serta objektif yang tepat dan boleh dicapai.  Di samping itu, matlamat yang hendak dituju juga mestilah terang dan jelas.  Strategi pengajaran ialah satu yang sangat penting dalam setiap aktiviti pengajaran dan pembelajaran.  Congelosi (1992) mencadangkan bahawa setiap pengajaran harus terlebih dahulu disediakan rancangannya dan dalam rancangan pengajaran ini harus mempunyai perkara-perkara berikut, iaitu:

          1.  Tujuan am (learning goal)

2.  Objektif pelajar (specific objective)

3. Langkah-langkah pengajaran yang mengandungi aktiviti-aktivit
               tertentu untuk menolong pelajar mencapai objektif pelajaran

4.  Perlu ada makanisma untuk memantau kemajuan pelajar .

5. Penilaian (sumative evaluation) untuk mengukur
              pencapaian pelajar

  Kata Cangelosi (1992):

Learning goal is the overall purpose of the teaching unit.  It indicates what students are expected to learn.

Specific objective, define the learning goal.  That is a number of specific skills, abilities, and/or attitude that the student to/or must acquire.  

Perrott (1986) menerangkan semua aktiviti itu dalam tiga istilah yang lebih mendasar, iaitu:

a.    Planning

b.    Implementation

c.    Evaluation

 

           Tiga perkara ini dan juga langkah-langkah yang dikemukakan sebelum ini merupakan asas pengajaran yang berkesan, di sampiang pengetahuan yang patut ada pada guru.  Langkah-langkah ini disusun demikian rupa untuk menjadikan pengajaran dan pembelajaran sesuatu yang menarik dan berkesan.  Ini yang dikatakan pengajaran yang berkesan (effective teaching).  Pengajaran dan pembelajaran yang baik, menarik dan berkesan tidak dapat diwujudkan jika tidak memenuhi kriteria tertentu seperti yang dibincangkan di atas.  Guru yang mampu menjalankan pengajaran dan pembelajaran yang berkesan ini ialah guru yang didikasi, mempunyai wawasan yang jelas dan mengajar dengan penuh semangat untuk mencapai objektif yang terancang dengan langkah-langkah yang tersusun dengan menggunakan BBM yang menarik dan dengan pergerakannya yang cukup lincah.  Inilah dia guru yang efektif (effective teacher).

             “…effective teacher is one who is able to demonstrate the
             ability to bring about intended learning goals”.  Parrott (1986:5)

 

             Oleh itu, guru haruslah merancang dengan cukup rapi sebelum memasuki kelas.  Ini termasuklah strategi pengajaran yang merangkumi isi kandungan, objektif yang hendak dicapai, pendekatan, kaedah dan teknik penyampaian, BBM yang sesuai dan penilaian yang akan dijalankan. Satu yang perlu diingatkan ialah tentang  pendidikan Islam atau penerapan nilai Islam.  Ini juga harus dirancang dengan saksama.  Iaitu  apa yang hendak dipesan kepada pelajar, apa nasihat yang akan diberi, apa nilai yang hendak ditonjokan supaya pelajar ikut dan contohi dan sebagainya.  Guru harus sedar bahawa mata pelajaran Pendidikan Islam bukan sahaja untuk lulus peperiksaan, tetapi untuk menjadi seorang Islam yang beramal dengan ajaran Islam dengan cara yang betul. 

Jadi, penekanannnya ialah penghayatan Islam, bukannya peperiksaan.  Kalau guru mengajar terlalu terikat dengan orientasi peperiksaan, guru hanya berjaya menyampaikan ilmu Islam, tetapi gagal memberi pendidikan Islam, iaitu gagal mendidik anak-anak untuk menjadi orang Islam bagi memikul tugasnya sebagai hamba dan khalifah Allah.

Demikian juga dengan istilah guru berkesan (effective teacher).  Ia bukan sahaja memberi kesan dalam bidang pelajaran yang diajar, mudah faham dan diminati oleh pelajar, tetapi yang boleh menjadi contoh kepada pelajar dari segala aspek personaliti, kerana personaliti guru mempengaruhi sikap pelajar (Huitt, 1994).  Ini termasuklah gaya bercakap, kekemasan berpakaian, penghayatan nilai Islam, penjagaan masa pengajaran (engagement time), ketepatan masa dalam setiap perjanjian, keadilan dalam layanan dan sebagainya.  Ini semua mencerminkan guru muslim (Al-Ghazali, 1988; Al-Ibrashy, 1976).

Kesimpulan

Guru yang gagal ialah tidak membuat persediaan penjagaran gagal memahami pendekatan, stragegi, kaedah dan tenik pengajaran yang akan digunakan semasa bersama murid. Apa yang menyedihkan guru masuk ke kelas tidak jelas objektif pengajarannya, mengajar sebagai hanya rutin biasa dan tidak bersandar kepada padagogi dan ilmu dan kemahiran yang akan digunakan. kemahiran dan pengurusan bilik darjah penting untuk menapatikan kaedah digunakan bembari kesan peda pembalejaran murid. Tiada satu kaedah yang terbaik, tapi  apa yang penting kebijaksanaan guru memilih starageti pengajaran bersandarkan kepada keperluan yang difikirkan sesuai pada masa itu. Jadilah guru yang celerlang di dunia dan di akhirat.

TEORI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN PENDIDIKAN JASAMNI & KESIHATAN

TEORI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

Tugas utama seorang pengajar atau guru adalah untuk memudahkan pembelajaran para pelajar. Untuk memenuhi tugas ini, pengajar atau guru bukan sahaja harus dapat menyediakan suasana pembelajaran yang menarik dan harmonis, tetapi mereka juga menciptakan pengajaran yang berkesan. Ini bermakna guru perlu mewujudkan suasana pembelajaran yang dapat meransangkan minat pelajar di samping sentiasa memikirkan kebajikan dan keperluan pelajar.

Dalam sesi pembelajaran, guru kerap berhadapan dengan pelajar yang berbeza dari segi kebolehan mereka. Hal ini memerlukan kepakaran guru dalam menentukan strategi pengajaran dan pembelajaran. Ini bermakna, guru boleh menentukan pendekatan, memilih kaedah dan menetapkan teknik-teknik tertentu yang sesuai dengan perkembangan dan kebolehan pelajar. Strategi yang dipilih itu, selain berpotensi memeransangkan pelajar belajar secara aktif, ia juga harus mampu membantu menganalisis konsep atau idea dan berupaya menarik hati pelajar serta dapat menghasilkan pembelajaran yang bermakna.

Perlunya guru menarik perhatian pelajar dalam sesuatu pengajaran, aktiviti-aktiviti yang dipilih hendaklah yang menarik dan mempunyai potensi yang tinggi untuk membolehkan isi pelajaran dan konsep-konsep yang diterjemahkan secara jelas. Aktiviti harus boleh mempengaruhi intelekan, emosi dan minat pelajar secara berkes.

Dalam merancang persedia mengajar, aktiviti-aktiviti yang dipilih perlu mempunyai urutan yang baik. Ia perlu diselaraskan dengan isi kemahiran dan objektif pengajaran. Lazimnya aktiviti yang dipilih itu adalah gerak kerja yang mampu memberi sepanuh pengaruh terhadap perhatian, berupaya meningkatkan kesan terhadap intelek, ingatan, emosi, minat dan kecenderungan serta mampu membantu guru untuk menjelaskan pengajarannya.

Dalam merancang aktiviti mengajar yang berkesan dan bermakna kepada para pelajar, guru haruslah memikirkan terlebih dahulu tentang kaedah dan teknik yang akan digunakan. Pemilihan strategi secara bijaksana mampu menjamin kelicinan serta keberkesanan penyampaian sesuatu subjek atau modul.

Di antara kaedah dan teknik yang boleh digunakan oleh guru ialah :

• Kaedah sumbang saran
• Kaedah tunjuk cara (demonstrasi)
• Simulasi atau kaedah pengajaran kumpulan
• Kaedah perbincangan atau kaedah penyelesaian masalah
• Kaedah oudioligual
• Kaedah kodkognetif
• Kaedah projek

Penggunaan kaedah dan teknik yang pelbagai akan menjadikan sesuatu pengajaran itu menarik dan akan memberi ruang untuk membolehkan pelajar terlibat secara aktif dan bergiat sepanjang sesi pengajaran tanpa merasa jemu dan bosan. Dalam pengajaran dan pembelajaran, terdapat beberapa kaedah dan teknik yang berkesan boleh digunakan oleh guru. Oleh yang demikian pemilihan terhap kaedah dan teknik pelulah dilakukan secara berhati-hati supaya cara-cara ini tidak mehalang guru melaksanakan proses pembentukan konsep-konsep secara mudah dan berkesan. Kaedah projek yang diasaskan oelh John Deney misalnya, menggalakkan pelajar mempelajari sesuatu melalui pengalaman, permerhatian dan percubaan. Pelajar merasa seronok menjalankan ujikaji aktiviti lain yang dilakukan dalam situasi sebenar dan bermakna. Biasanya kaedah ini memberi peluang kepada pelajar menggunakan kemudahan alat deria mereka untuk membuat pengamatan dan penanggapan secara berkesan. Dari segi penggunaan teknik pula, guru boleh menggunakan apa sahaja teknik yang difikirkan sesuai sama ada teknik menerang, teknik mengkaji, teknik penyelesaian mudah, teknik bercerita dan teknik perbincangan. Penggunaan contoh-contoh adalah asas dalam pengajaran dan pembelajaran. Hal ini kerana ia dapat melahirkan pemikiran yang jelas dan berkesan. Biasanya seorang guru menerangkan idea-idea yang komplek kepada sekumpulan pelajar, guru itu dikehendaki memberi contoh-contoh dan iluktrasi. Idea yang abstrak, konsep-konsep yang baru dan susah, lebih mudah difahami apabila guru menggunakan contoh-contoh dengan ilutrasi yang mudah dan konkrit. Misalnya, dalam bentuk lisan iaitu dengan mengemukakan analogi, bercerita, mengemukakan metafora dan sebagainya. Contoh-contoh boleh juga boleh ditunjukkan dalam bentuk visual, lakaran, ilustrasi dan lain-lain.

3. Memory

• Address three pressing problem you have faced in your class and solve these problem based on what you now know about Memory.

Kesediaan belajar antara seorang individu dengan seorang individu yang lain biasnya tidak setara. Ini kerana tahap atau proses pertumbuhan atau perkembangan mereka tidak sama dan searah. Walaupun terdapat semacam satu kecenderungan yang sama dalam pertumbuhan mereka tetapi fizikal, mental, emosi dan social mereka tetap berbeza. Biasanya hal-hal seperti inilah yang banyak menimbulkan masalah kepada guru, sama ada pada peringkat kesediaan perancangan atau pada peringkat melaksanakan pelajaran mereka. Masalah perbezaan kesediaan belajar boleh dikaitkan daripada tiga sudut pandangan dari segi kematangan a. kematangan fizikal b. kematangan intelek c. kematangan emosi

a. Kematangan fizikal Pekembangan pada fizikal manusia pada amnya, menunjukkan kecekalan yang tinggi. Namun begitu, perbezaan yang besar antara mereka. Guru-guru perlu berhati-hati terhadap perbezaan yang wujud di kalangan pelajar. Dalam konteks kesediaan belajar, perhatian terhadap corak pertumbuhan dan perkembangan fizikal seperti ini adalah amat penting. Pengetahuan tentang apa yang dijangkakan akan berlaku dalam pertumbuhan perkembangan normal berupaya membantu guru menyediakan asas pembelajaran. Perkembangan teknik dan kaedah pengajaran dan penggunaan alat Bantu mengajar. Jika berlaku penyimpangan terhadap cirri-ciri yang normal di kalangan pelajar, guru harus mampu menghadapinya. Guru sepatutnya boleh membuat apa sahaja penyesuaian yang berfaedah. Tindakan berhati-hati daripada guru ini boleh memajukan lagi perkembangan potensi semula jadi pelajar.

b. Kematangan intelek (mentel) Kebolehan mental ditakrifkan sebagai kebolehan mentafsir deria (persepsi), kebolehan membina bahan-bahan yang tidak ada pada deria (imagenasi), kobolehan untuk mengingati kembali apa yang telah dialami (ingatan) dan kebolehan meneruskan kesimpulan tentang hal-hal yang diprolehi daripada pengalaman ataupun yang abstrak. Kematangan intelek tidak mempunyai hadnya. Biasanya, ia menunjukkan kemajuan, iaitu bermula daripada kegiatan mental yang paling mudah bergerak kepada proses mental yang lebih kompleks. Pertumbuhan inteleks seseorang itu dapat ditentukan pada tahapsejauh manakah kemajuan itu berada. Dalam hubungannya dengan kesediaan belajar, perubahan-perubahan perkembangan dalam keupayaan intelek seperti ini patutlah diberi perhatian. Walaupun perkembangan intelek itu merupakan proses yang berlaku secara berperingkat-peringkat dan berterusan, namun proses ini tidak sama bagi semua pelajar. Memang terdapat kecenderungan am yang sama dalam kalangan mereka yang sedang menjelani proses kematangan tetapi kadar pertumbuhan adalah berbeza-beza. Oleh yang demikian, mereka yang bertanggungjawabdengan pembelajaran dan pengajaran perlulah mengambil kira perbezaan-perbezaan ini dan memikirkan dengan teliti fakta ini sebelum merancang dan seterusnya melaksanakan tugas mereka dalam kelas.

c. Kematangan Emosi Emosi menggambarkan satu kaedaan yang dikaitkan oleh dorangan-dorongan melalui satu cara tertentu. Ia melibatkan gangguan dalaman yang meluas dan mengandungi nada perbezaan atau berbagai-bagai darjah kepuasan dan gangguan . Ahli-ahli psikologi dan fisiologi sependapat bahawa emosi melibatkan perasaan, gerak hati dan tindak balas fisiologi. GGGerak hati atau desakan dalaman yang mengarahkan sesuatu jenis pelakuan mungkin terjadi dalam perbagai gabungan dan peringkat, secara umum, emosi dapat diertikan sebagai suatu pengalaman yang penuh perasaan, yang melibatkan penyalarasan dalaman secara am dengan keadaan mental dan fisiologi yang bergerak dalam diri individu dan kemudiannya diperlihatkan dalam bentuk tingkah laku yang nyata. 4. Metacognition - What is your reaction to the video on metacognition? - Explain in your own words three or more benefits of applying metacognition in your classes AND - How would you apply metagnition in your classes?

Metacognition dapatlah ditafsir sebagai elemen yang mempunyai kaitan rapat dengan kesedaran tentang proses yang dilaksnankan secara berfikir. Menurut Bronw (1980) metacognition’ adalah merupakan ilmu pengetahuan atau kesedaran yang terdapat kepada seseorang yang membolehkannya. Gadner (1992) berpendapat kebolehan mengawal proses berfikir ini adalah dipengaruhi oleh umur dan pengalaman seseorang. Seorang pelajar lebih tua dari segi umur dan tinggi dari aspek persekolahan boleh menyedari, mengawal dan mengamalkan starategi berfikir berhubung dengan satu-satu masalah lebih baik daripada pelajar yang muda dan rendah tahap persekolahannya. Boyer dalam model ‘ Functional Thinking’ nya menyatakan lebih jelas bahawa ‘ Metacognition adalah merangkumi kebolehan seseorang, merancang (planning), memantau (monitoring). Dan menilai (assessing) satu-satunya keputusan atau idea yang hendak diutarakan “Boyer menjelaskan bahawa ‘metacognatinion’ terletak di luar kebolehan berfikir (cognition) itu sendiri. Menurutnya “ Metacognative operations are applied to the strategies and skill used to produce meaning rather then diretctly to data and experience. Metacognation seeks to control these meaning-making aperations by which one seeks to make meaning”. Dengan ini ini metacognition dapatlah disimpulkan sebagai kebolehan seseorang dalam mengaplikasikan startegi yang betul dalam proses melahirkan idea tetapi bukannya buah fikiran yang dilahirkan atau bukan hasil sebenar berfikit itu sendiri. Seseorang yang ingin menyelesaikan satu masalah ekonominya terpaksa mengalami proses merancang , memantau, menilai keputusan yang akan dibuat. Proses merancang, memantau dan menilai ini ada kaitan langsung dengan keputusan yang akan dibuat atau diambil dalam penyelasaian masalah tersebut.

Terdapat kebaikkan dalam mengaplikasikan

Matacognitive: 1. Kaedah perbincangan Dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas terdapat banyak topic sesuai disampaikan melalui sesi perbincangan khasnya bagi kursua Kesihatan. Di antara topik-topik yang sesuai dibincangkan topic isu semasa, program pelajar dan sebagainya. Kaedah ini melibatkan aktiviti perbualan di antara guru dan pelajar-pelajar dalam kelas atau satu jenis aktiviti pembelajaran secara bertukar-tukar fikiran atau idea serta berkongsi maklumat tentang sesuatu perkara. Para pelajar harus diberitahu cara-cara dan peraturan-peraturan perbincangan terlebih dahulu. Ini bertujuaan agar aktiviti perbincangan lancer, teratur dan tidak terpesong daripada tujuan. Pada akhir perbincangan, idea-idea haruslah dirumuskan. Rumusan ini kan digunakan untuk membuat ulasan perbincangan.

2. Proses pembelajaran melalui proses pemerhatian dan pemodelan Bandura (1986) mengenal pasti empat unsure utama dalam proses pembelajaran melalui pemerhatian atau pemodelan, iaitu pemerhatian (attention), mengingati (retention), re,produksi (reproduction), dan penangguhan (re inforcement) motivasi (motivion). Implikasi daripada kaedah ini keberkesanan pembelajaran dan pengajaran dapat dicapai melalui beberapa cara yang berikut: • Penyampaian harus cekap dan menarik • Demonstasi guru hendaklah jelas, menarik, mudah dan tepat • Hasilan guru atau contoh-contoh seperti ditunjukkan hendaklah mempunyai mutu yang tinggi

3. Pembelajaran, ingatan, dan lupaan Pembelajaran merupakan sesuatu proses psikologikal dalaman. Sama ada ia belaku tidak akan dapat diperhatikan atau diukur secara langsung. Apa yang kita ukur ialah ingatan selepas pembelajaran sahaja. Oleh itu, ingatan hanya boleh dianggap gambaran atau praktikal pembelajaran. Walaupun, ingatan boleh mewakili pembelajaran, kualiti ingatan dan lupaan ialah tiga proses yang saling berkaitan serta saling berpengaruhi antara satu sama lain. Berikut mengilustrasikan secara ringkas peringkat-peringkat perkaitan pembelajaran, ingatan dan lupaan. Rajah 1: peringkat-peringkat perkaitan pembelajaran, ingatan dan lupaan.

Berdasarkan huraian-huraian pengertian ingatan di atas maka bolehlah dirumuskan bahawa ingatan merupakan proses kebolehan manusia untuk menerima maklumat, memproses dan menyimpanya dalam otak, kemudian mengeluarkannya ketika perlu.

Berdasarkan daripada tiga kaedah penyampaian yang digunakan tadi, proses pembelajaran dan pengajaran yang dilaksanakan akan lebih terancang dan berkesan.

Apabila guru menggunakan kaedah ini untuk proses pengajaran dan pembelajaran secara tidak lansung akan meningkatkan kemahiran pelajar dalam pangajaran dan pembelajaran.

Dalam suasana pengajaran dan pembelajaran, kemahiran-kemahiran bermaksud seseorang itu terlatih dan mempunyai pengalaman yang tinggi serta mendalam. Dalam proses pengajaran dan pembelajaran kebolehan menguasai kemahiran tertentu harus ditegaskan oleh guru, terutama kemahiran asas seperti menyelesaikan masalah, kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif, kemahiran mendengar, bertutur, kemahiran membaca dan menulis dan sebagainya. Apabila pelajar menguasai kemahiran asas ini akan dapat membantu pelajar tersebut menguasai bidang-bidang ilmu yang lain dengan lebih mudah.

 "http://ms.wikipedia.org/wiki/Teori_pembelajaran_dan_pengajaran"

MOHD.YAZID BIN DERAMAN, IPG KAMPUS KOTA BHARU.

NOTA RINGKAS BANTU MULA

KONSEP ASAS RINGKAS  RAWATAN DAN BANTU MULA

Definisi

• Bantuan permulaan yang diberi sebelum tiba pakar

Objektif

1. Kurangkan kesakitan & sengsara
2. Mencegah kecederaan dari bertambah teruk.
3. Menyelamatkan  / memelihara kehidupan
4. Bantu pemulihan
5. Mendanpat  bantuan kecemasan / pakar

Matlamat

1. Menyelamatkan nyawa
2. Mengesan kecederaan
3. Melakukan pemulihan

Tindakan cemas

1. Lihat sebarang bahaya
2. Hindar sebarang bahaya
3. Nilai kecederaan

-          Daya kesedaran

-          Buka salur udara

-          Periksa pernafasan

-          Periksa denyut nadi

Adakah mangsa sedar

1. Rawat sebarang kecederaan & dapat bantuan jika ada pakar
2. Masih bernafas

-          nafas berbunyi  buka dan bersihkan salur udara

-          rawat kecederaan

-          letak mangsa dalam pemulihan

-          dapatkan bantuan

4. Apakah terdapat denyutan nadi

 Menjaga diri sendiri

1. Mendapat pelalian
2. Mengendalikan suasana yang kurang menyenangkan.
3. Menilai semula selepas sesuatu kecemasan

Latar belakang Pemberi Pertolongan cemas

1. Terlatih professional
2. Dinilai kebolehannya
3. Punya pengetahuan & kemahiran.

Mewujudkan suasana yang  terjamin & menyakinkan.

1. Boleh mengawal diri
2. Bertindak dengan tenang dan logik
3. Bersikap lemah lembut, bersemangat dan berkeyakinan
4. Terangkann apa yang akan anda lakukan
5. Menjawap pertanyaan mangsa dengan jujur
6. Beri keyakinan & hubungi waris
7. Jagan tinggalkan mangsa seorang diri.
8. Membawa peti ubat yang lengkap dangan ubatnya.

  PERUNDANGAN & PERATURAN                                

Pertolongan Cemas Di Tempat Kerja.

1. Keseragaman  yang minimum bagi perbekalan2 peti pertolongan cemas termasuk bilangan pertolongan cemas & keperluan ruang bilik pertolongan cemas.
2. Kandungan-kandungan  peti pertolongan cemas
3. Definisi orag yangg sesuai untuk mengamalkan pertolongan cemas.
4. Peraturan-peraturan  untuk mengatasi bahagian2 tertentu - bahagian kecederaan & bidang / orang yang sesuai untuk membuat rawatan.
5. Penyimpanan rekod-rekod pertolongan cemas yang seragam di tempat kerja.

Pentadbiran Rekod Pertolongan Cemas Di Tempat Kerja

1. Nama penuh.
2. Pekerjaan mangsa
3. Tarikh rawatan
4. Tarikh & Waktu rawatan
5. Tempat & keadaan Kemalangan.
6. Butir lanjut berkenaan dgn kecederaan & rawatan yg diberikan.
7. Tanda tangan orang yang membuat laporan.

Pertolongan Cemas Di Perhimpunan Raksaksa.

1. Satu penolong cemas utk 1000  orang penonton.
2. Sebuah bilik operasi
3. Seorang doktor terlatih / pembantu perubatan.
4. Sebuah ambulans/ kereta ke hospital dgn segera jika serius.

PENCEGAHAN KECEDERAAN                                                            

Merancang Aktiviti P & P dgn Efektif.

1. Tempat Menjalankan Aktiviti
• Kawasan tidak berlubang, licin, berbatu, berkaca, bahan buangan dll.
• Persekitaran yang selamat, keadaan pokok, sungai dll,
• Keadaan cuaca yang tidak mengizinkan – hujan , panas.
• Menentukan kawasan untuk aktiviti  tersebut.
• Bilik2 khusus perlu dikunci, jika tiada pengawal , stor sukan.
2. Peralatan yg akan digunakan

·         Alatan keselamatan dlm keadaan baik, glove,  shin guard, ball guard dan lain-lain.

·         Mewajibkan memakai keselamatan. Helmet dan laian-lain

·         Alat utk aktiviti berada dalam keadaan baik.

·         Pemilihan alat gantian yang sesuai.

·         Alatan yang di bawa pelajar perlu diperiksa  dahulu.

·         Memakai pakaian yg sesuai untuk aktiviti / pergerakan.

3. Pemilihan aktiviti

·         Prinsip umur, saiz, jantina & tahap keupayaan pelajar.

·         Pengetahuan mendlm mengenai aktiviti yang dijalankan.

·         Prinsip ansur maju.

·         Persekitaran  yang sesuai.

·         Prinsip tanpa paksaan

·         Memanaskan badan & aktiviti pemulihan.

4. Kawalan kelas

·         Menetapkan peraturan2 keselamatan (pakaian dll) & dimaklumkan kpd pelajar.

·         Jangan tinggalkan pelajar bersendirian sewaktu aktiviti P & P berjalan.

·         Arahan jelas, ringkas & tepat.

·         Penyokong / pembantu perrlu bg aktiviti tertentu

·         Perlaksanaan aktivti P & P dilaksanakan di hadapan mata.

·         Beri amaran tentang penggunaan teknik yg salah & akibatnya.

5. Pemadanan & penyamaan Penyertaan.

Kadar pertumbuhan individu yg berbeza menyebabkan perlunya padanan utk mencegah kecederaan, komponen padanan adalah seperti berikut;

·         Umur, jantina, berat & ketinggian.

·         Kemahiran & pengetahuan/ pengalaman

·         Tahap kecergasan.

·         Kematangan.

·         Keadaan mental.

KLASIFIKASI KECEDERAAN                                                               

Terbahagi kpd 2 jenis;

1.   Tenat

- Kecederaan yg berlaku secara tiba-tiba/ di cari.

2.   Kronik

      - Kecederaan yg wujud berpanjangan.

      - Dalam / di dalam otot yang memakan masa yang lama untuk sembuh.

Kecederaan Tisu Lembut Tenat ( OTOT / TENDON)

1. Luka Kulit Dalam
• Berlaku bila kulit luar dipecahkan  seperti terkena paku atau benda tajam. Yang lain
2. Lecur / Mengelupas
• Berlaku bila kulit terkoyak  kerana geseran kulit dengan benda keras.
3. Lebam / Kontusi
• Berlaku hasi pukulan / hentakan langsung.
• Tisu dan rerambut darah tercedera menyebabkan kehilangan cecair dan darah.
• Rasa sakit, bengkak, & kawasan tercedera berubah warna – biru ke hitam.
• Ligamen diregang @ koyak
4. Rawan terkoyak
• Berlaku bila tulang di sendi terputus & tertekan.
• Biasanya berlaku di lutut.
5. Tergeliat
• Berlaku bila otot / tendon dipendekkan atau diregang terlalu kuat.
6. Dislokasi
• Tulang terkeluar dari kedudukan asal.

KECEDERAAN TISU LEMBUT KRONIK                   

Terbahagi kepada;

1. Tergeliat Kronik Otot
• Otot bekerja / diregang berlebihan
• Dlm jangka masa yg lama.
• Disebabkan oleh banyak punca.
•  
2. Tendinitis.

·         Tendon diregang / digunakan berlebihan.

·         Berlaku pada tendon-tanda patela, achilles pada aktiviti berlebihan.

·         Kecederaan biceps dan   cuff aktiviti balingan yang tidak fleksibel.

3. Bursitis

·         Rongga sendi yg kecil, penuh cecair, terletak antara tulang otot, tendon & tisu2 lain.

·         Berlaku bila bahagian tertentu diasak- lompatan / tampung beban yg berlebihan.

·         Sentiasa berlaku di siku dan lutut

Prinsip-prinsip Pertolongan Cemas

1.      Prinsip DRABC @ Dr ABC

• Danger ;

-          pastikan persekitaran berada dlm keadaan selamat.

-          Pindahkan mangsa jika perlu.

·         Respon ;

-          Pastikan tindakbalas dari mangsa.

-          Sentuh & tanya mangsa

-          Minta bantuan.

• Airways ;

-          Pastikan saluran pernafasan mangsa tidak tersekat dgn bahan.

-          Buang bahan yg menghalang.

• Breathing ;

-          Periksa pernafasan mangsa

-          Pandang pergerakan dada.

-          Dengar pernafasan mangsa

-          Rasa pernafasan

• Circulation ;

-          Periksa nadi karotid @ radial mangsa.

A.        Sekiranya tiada pernafasan tetapi ada denyutan nadi.

• Lakukan EAR ( Expired Air Resuscitation )

1.      Dewasa : Kadar 12 hembusan seminit.

2.      Kanak2 & awal remaja : kadar 15 hembusan seminit

3.      Bayi (5 thn ke bawah) : Kadar 20 hembvusan seminit.

B.        Sekiranya tiada denyutan nadi tetapi ada pernafasan

·         Lakukan ECC ( External Cardiac Compression ) – memaksa darah beredar menerusi jantung ke seluruh anggota. ( mampatan dada )

1.    Dewasa :

 -    Gunakan kedua-dua tangan

 -    Kadar 80-100 seminit.

 -    Mampatan sedalam 4-5 cm.

                        2.    Kanak-kanak;

 -    8 tahun ke bawah

 -    Gunakan sebelah tangan

 -    Kadar 100 seminit.

 -    Mampatan sedalam 2.5 cm

                        3.    Bayi ;

                               -    Gunakan jari telunjuk & jari hantu

                               -    Kadar 120 seminit.

                               -    Sedalam 1.5 cm

C.        Sekiranya tiada pernafasan dan tiada nadi

·         Lakukan CPR ( Cardiac Pulmonary Resuscitation ) EAR + ECC

·         Hembusan dan mampatan henjutan dada mengikut;

1.         Dewasa         ;      2 : 15

2.         Kanak-kanak ;      1 : 5

3.         Bayi              ;      1  : 5

·         Lakukan sebanyak 4 kitaran- lihat rangsangan / tindakbalas mangsa.

·         Periksa nadi setiap 1 minit.

·         Jika mangsa sedar, letakkan mangsa dlm kedudukan pemulihan.

·         Jika tidak sedar , teruskan buat bantuan CPR sehinga bantuan tiba.

2.      Prinsip TOTAPS – kecedraan luar / nampak darah .

• Talking;

-          Dptkan maklumat punca dr mangsa / rakan mangsa / kesan badan.

-          Hubungi pihak pakar & tanya apa yang perlu dilakukan.

• Observe;

-          Lihat tempat kecederaan

-          Lihat tanda & simptom

• Touch ;

-          Sentuh utk kenalpasti  bahagian terlibat berpandukan reaksinya.

• Active ;

-          Reaksi mangsa aktif – tidaklah kronik / tenat.

• Passive ;

-          Reaksi mangsa pasif – diam / terkejut.

• Skill ;

-          Pergerakan yang dapat / boleh dilakukan oleh mangsa – gerakan ibu jari / kaki / tangan/ kepala dll.

3.      Prinsip RICER – dalaman / lebam/ benjol.

• Rest;

-          Rehatkan bahagian yg cedera.

• Ice ;

-          Letakkan ais yg dibungkus dgn kain, air meresap keluar.

-          Utk menurunkan suhu di tempat cedera kerana kapilari darahnya putus / cedera.

• Compression ;

-          Balut degann kain bersih, tekanan selama 15-20 minit.

• Elevation ;

-          Tinggikan bahagian yg dibalut.

• Refer ;

-          Rujuk pakar / pemulihan.

 LUKA & PENDARAHAN       

                                                                  

Luka ;

-          Terjadi disebabkan pecah di bahagian dlm kulit selepas kecederaan oleh benda tajam.

Pendarahan ;

-          Terjadi di sebabkan vena, arteri & kapilari iaitu darah tidak menerima O2

-          Saluran pembuluh darah terpotong / terkoyak selepas kecederaan di sebabkan oleh benda tajam.

Jenis-jenis luka.

1.      Luka terbuka ;

·         Satu pecahan pada kulit menyebabkan darah & cecair lain keluar dari badan.

·         Ia memudahkan jangkitan kuman jika lambat di beri rawatan.

2.      Luka tertutup ;

• Pendarahan hanya berlaku didalam kulit / badan akibat hentakan / pukulan kuat.
• Darah tidak keluar melalui hidung, telinga, mulut, najis, air kencing & muntah.
• Bertanda lebam / tidak bertanda.

 Jenis-jenis luka terbuka

1.    Luka terhiris

• Salur pembuluh darah terpotong.
• Pendarahan terlalu banyak
• Sukar untuk dicantumkan.
• Rawatan dengan menjahit.

2.   Luka melecet ;

• Luka yg kesat & kasar.
• Tidak mengalirkan darah
• Mudah  dijangkiti kuman.

3.      Luka calar-balar

·         Lapisan kulit atas tergesel, duri dll.

·         Meningalkan kesan yang calar-balar

·         Terdapat benda asing dalam luka tersebut.

4.      Luka Tercucuk ;

·         Luka pada titik menyebabkan kerosakan bahagian dalaman.

·         Risiko infeksi tinggi – dalam & banyak darah.

·         Pendarahan lebih.

·         Memerlukan suntikan anti tetanus (kancing gigi)

Jenis-jenis Pendarahan

1.      Pendarahan Arteri ;

·         Darah yg baru dioksidakan berwarna merah cerah.

·         Dibawah tekanan denyutan jantung- tekanan darah kuat (tinggi)

·         Pendarahan arteri yg teruk akan membawa maut.

2.      Pendarahan Vena ;

·         Darah tanpa O2 menghala ke arah jantung

·         Berwarna merah tua.

·         Tekanan kurang berbanding pendaraha arteri

·         Kecederaan pada vena akan menegangkan kulit.

·         Ianya boleh menjadi pecah dan mengeluarkan darah dengan banyak.

3.      Pendarahan Kapilari

·         Darah mengalir lemah / lelehan.

·         Terjadi di semua jenis luka

·         Di sebabkan oleh rerambut darah yg pecah.

Rawatan Pendarahan Luar

Matlamat Rawatan / Tujuan

·         Mengawal pendarahan

·         Menghalang renjatan (ms 68)

·         Mengurangkan risiko jangkitan.

·         Menguruskan penghantaran mangsa ke hospital segera.

·         Mengurangkan penderitaan mangsa.

Contohnya;

Berdarah di sebabkan oleh objek luar terlekat / terbenam dlm kulit , kaca, besi / kayu.

Rawatan ;

• Dedahkan luka tersebut supaya bahaya lain mudah kelihatan.
• Tekapkan tangan  / jari anda pada luka dan lebih baik dengan kain yg bersih. Jika ada objek tekan di sekeliling luka.
• Angkat atau sokong anggota yang cedera atas aras jantung.
• Baringkan mangsa utk mengurangkan pengaliran darah ke bahagian yg cedera & mengurangkan renjatan.
• Balut luka degan balutan steril. Jika terdapat objek letakkan pada di tepi objek.
• Sokong / ampuh bahagian yg cedera sebelum pakar perubatan tiba.
• Periksa kekemasan balutan supaya tidak ada resapan darah yang aktif pada balutan.

Hidung Berdarah

• Dudukkan mangsa dgn kepala tunduk ke hadapan.
• Picit di bawah pangkal hidung  bernafas melalui mulut.
• Jangan bercakap, menelan, batuk & bersin.
• 10 minit lepaskan tekanan.
• Hantar ke hospital jika darah keluar berterusan – 30 minit

PATAH TULANG                                                                          

Iaitu (gunakan TOTAPS) ;

·         Tulang terkena daya / impak secara terus melebihi drp kekuatan tulang.

·         Tulang tidak mampu menanggung tekanan beban yanag lebih hebat / berat.

Penyebab;

1. Kekuatan hentakan tepat;

-          Patah berlaku di tempat menerima henakan.

2. Kekuatan hentakan sipi ;

-          Patah belaku jauh daripada hentakan.

Jenis-jenis patah.

1. Patah Tertutup

-          Patah keseluruhan tulang tetapi kulit tidak tercedera.

-          Pendarahan dalam kulit.

-          Bengkak, lebam & panas.

2. Patah Terbuka

-          Patah keseluruhan tulang dan kulit / otot terkoyak / tendon terpputus.

-          Luka wujud di bahagian tulang patah.

-          Tulang terjojol keluar

-          Darah banyak mengalir keluar.

3. Patah Ranting.

-          Sebahagian tulang patah.

-          Darah tidak mengalir keluar.

-          Bengkak, contoh : patah tulang selangka / patah tulang clavikel.

4. Patah Melarat.

-          Mengakibatkan organ sekeliling rosak.

-          Paru-paru rosak kerana patah tulang rusuk.

-          Kerosakan otak kerana tengkorak pecah.

-          Pendarahan dalaman- berbahaya / kritikal.

-          Amat merbahaya / kritikal renjatan.

5. Tulang Retak.

-          Tulang mengalami pukulan hentakan yg tidak tepat / tidak terus (hentakan sipi)

-          Sebahagian tulang retak kerana ulangan.

-          Pukulan  / hentakan yg kerap

-          Kesakitan / kurang selesa pada tulang.

Tanda-tanda Patah & Retak

• Pergerakan tidak normal / terhad.
• Bahagian cedera berubah bentuk – bengkak.
• Muka pucat
• Pendarahan berlaku.
• Bengkak & lebam.

Simptom Patah & Retak.

• Kehausan
• Loya / muntah
• Badan lemah / tidak bermaya.
• Kebas / ngilu.

Bagaimana Mengenalpasti Patah tulang.

• Sakit apabila bahagian cedera digerakkan / ditekan.
• Hilang upaya / tidak dapat digerakkan
• Bengkak & lebam
• Perubahan bentuk.
• Tanda-tanda renjatan.

Tanda-tanda Renjatan

• Kerisauan & kebimbangan (kegelisahan)
• Bintik2 merah timbul pada keseluruhan kulit.
• Muka & leher menjadi bengkak.
• Sembab pada sekeliling mata/ bawah mata.
• Pernafasan yg lemah dan tercunggap-cungap utk bernafas.

Tanda-tanda Patah Tulang yg Bahaya.

• Renjatan akibat pendarahan yg banyak.
• Tidak sedar diri / pengsan
• Kesakitan berlarutan.
• Demam / suhu meningkat – 34 darjah (normal) ke 36-37 darjah (demam)
• Jari-jari bertukar warna biru / sejuk
• Luka bernanah (luka terbuka)

Tujuan Rawatan Pertolongan Cemas.

• Mengurangkan kesakitan
• Mencegah jangkitan
• Mencegah renjatan
• Mencegah kecederaan  berlarutan / melarat.

Langkah Merawat Patah Tulang.

• Pastikan mangsa selamat
• Jangan gerakkan kecuali tidak selama, jangan pindahkan mangsa
• Mengawal kedudukan patah.
• Sokong bahagian cedera supaya tiada pergerakan
• Tinggikan bahagian yang cedera
• Rehatkan bahagian yang cedera
• Balutkan / sokonglah tulang patah dengan kayu – kurangkan pergerakan.
• Balutkan di atas / di bawah patah tetapi bukan di bahagian cedera.
• Tambahkan kain pelapik di sekeliling utk menghalang kecederaan bertambah teruk.
• Gunakan anggota tidak cedera sbg sokongan
• Ikat pembalut dgn kuat tetapi tidak menjejaskan pengaliran darah.
• Sentiasa memeriksa pengaliran darah.
• Jika patah terbuka, rawat luka terbuka dahulu.
• Dapatkan bantuan perubatan segera.

JENIS KEMALANGAN                                                                                

Di Rumah

1. Elektrik

-          Pemasangan wayar yg salah

-          Wayar lama masih digunakan

-          Menggunakan terlalu banyak palam pada satu soket

-          Tidak mencabut semua palam dari soket pada waktu malam / tiada di rumah.

2. Gas

-          Tutup gas pada waktu malam / semasa tiada di rumah.

-          Peka terhadap  kebocoran gas.

-          Jangan nyalakan / tutup lampu jika terhidu gas.

3. Kebakaran

-          Nyatakan bahaya bermain api di dlm rumah / ubat nyamuk (lingkaran)

-          Simpan mancis di tempat tinggi / almari berkunci

-          Tunjukkan anak cara menyelamatkan diri jika berlaku kebakaran.

-          Pastikan nyawa dahulu sebelum harta benda.

-          Berteriak “API” & pastikan  semua ahli keluarga sedar.

4. Ruang depan & tangga

-          Pintu depan

-          Lantai

-          Tangga

5. Dapur

-          Pintu, lantai, tong sampah, kerusi & meja.

-          Peralatan memasak, almari & laci – peti ais.

6. Alat-alat mainan

-          Menyediakan mainan yg selamat

-          Asingkan mainan yg rosak

-          Memberi mainan yg besar utk bayi

-          Beli mainan dari bahan yg selamat.

7. Bilik tidur Bayi

-          Katil bayi, tingkap bilik, almari dan ubat-ubatan.

-          Mesin jahit & peralatn menjahit.

-          Tandas & bilik air.

8. Bilik Air

Keselamatan Di Sekolah

1. Di Bilik Darjah

-          Susunan bangku

-          Alat bantu mengajar

-          Alat tulis & perabot serta alat elektrik.

2. Tandas Sekolah.

-          Lantai tidak licin.

-          Bekalan air

-          Elektrik

-          Undang-undang masuk tandas.

3. Kantin Sekolah

-          Tong Sampah

-          Laluan memberi makanan

-          Gunakan tempat duduk utk makan.

4. Padang Sekolah

-          Tidak berlubang

-          Tiada sisa pepejal.

-          Rumput selamat di potong

-          Peralatannya selamat di gunakan.

-          Sentiasa memeriksa alatan di kawasan padang.

PEMBEBATAN & PEMBALUTAN                                                        

Kegunaan Pembebatan ;

1. Mengawal  & mencegah perubahan
2. Melindungi luka & mencegah infeksi
3. Membantu  pembekuan darah darah
4. Penapis kuman
5. Penghisab kotoran yg terkeluar – menyerap & boleh ditembusi udara.
6. Menghindari kecederaan selanjutnya.

Kegunaan Pembalutan ;

1. Membantu & mengemaskan pembebatan
2. Menetapkan kedudukan pembebat
3. Mengenakan tekanan pada penbebat bg mengawal pendarahan.
4. Mengurangkan pergerakan anggota.
5. Mengawal / mengurangkan bengkak.
6. Menolong anduh mengikat sendi
7. Membantu ketika memindahkan mangsa

Peringatan Sebelum Membebat ;

1. Bersihkan drpd kuman
2. Berlubang kecil supaya

-          Pengedaran udara.

-          Pengaliran peluh

-          Peresap darah

Peringatan Sebelum Membalut ;

1. Di ikat dengan kukuh.
2. Tidak terlalu ketat.

Peraturan Menggunakan pembebat & pembalut;

1. Basuh tangan sebelum membebat / membalut
2. Elakkan dr menyentuh luka
3. Jgn bercakap / batuk
4. Tutup luka dengan kain bebat sebelum di balut.
5. Tambahkan kain pelapik pada luka (jika luka- darah yg banyak)
6. Gunakan saiz kain pembebat dan pembalut yg sesuai.
7. Sokong tangan yang cedera sebelum balut;

-          letak paras jantung

-          memudahkan bebat & balut

-          mengurangkan penderitaan  mangsa

8. Mulakan balutan dr arah dalam keluar, bawah ke atas.
9. Balutan jangan terlalu ketat / longgar – ikatan buku sila.
10. Pastikan peredaran darah

-          Merah __ ada darah

-          Pucat ___ tiada darah

Saiz Pembalut Gulung ( Roller Bandage )

1. Jari : 2.5 cm
2. Tangan : 5 cm
3. Tumit, betis & pergelangan kaki : 7.5 cm
4. Peha, sendi pinggul, punggung & tubuh : 10-15 cm

Pembalut Segi Tiga.

• Kegunaannya :

-          Menyokong bahaggian yang cedera

-          Menahan pendarahan

-          Membalut bahagian yang cedera / patah.

Ubahsuai Pembalut Segi Tiga.

1. Pembalut Lebar :

-          Menutup kayu Splint

-          Menutup bebatan di bahagian besar tubuh.

2. Pembalut kecil

-          Menutup bebatan luka kecil

-          Anduh besar & pengelangan tangan

-          Di lilit utk dijadikan pad bulatan (cincin)

3. Pembalut Pad Bulatan;

-          Dikenali sbg pelapik cincin

-          Digunakan pada benda asing tempat yg cedera.

4. Sebagai Pelapik

-          Di letakkan antara pembalut dgn bahagian cedera.

-          Bahagian yg cedera lebih selesa

-          Mengurangkan geseran di tempat yg cedera.

-          Cara lipatan seperti untuk di simpan.

5. Sebagai Anduh.

-          Merehatkan tangan yang cedera.

-          Mengurangkan pergerakan  bahagian yg cedera

6. Sebagai Pembalut Penuh.

-          Membalut kecederaan di atas bahagian tubuh badan.

Pembalut gulung

1.         Kegunaan ;

-          Mengekal & mengukuhkan bebatan

-          Memperkenalkan  pembebatan

-          Memberi tekanan bg mengaal pendarahan.

-          Menyokong anggota yg cedera.

-          Memberi sokongan pada sendi.

2.         Ada 5 jenis pembalut gulung;

-          Berelastik.

-          Pembebat

-          Krep ( lebih kemas, kuat )

-          Pembalut terbuka.

-          Pembalut adhesif  berpelekat sendiri.

Penampung

1.         Tujuan ;

-          Mencegah pergerakan pd bahagian patah / cedera.

-          Menampung anggota patah / cedera.

2.         Bahan ;

-          Kayu bulat, papan, buku / kertas

3.         Cara Penggunaan ;

-          Rapatkan splint pada anggota patah.

-          Meletakkan pelapik. Supaya selesa.

-          Ikat splint dgn pembalut lebar / kecil / ikut urutan.

-          Ikatan dibuat di atas & bawah bahagian cedera.

-          Simpulan di dikat di bahagian anggota yg tidak cedera.

 Prinsip Pertolongan Cemas                                                                   

 1.      Dr ABC

Situasi Mangsa Pengsan Tidak Bernafas.

Danger ;

-          Pastikan pembantu mula & mangsa berada dlm keadaan selamat,

-          Pindahkan mangsa jika diperlukan

      

Respon ;

-          Pastikan mangsa ada respon

-          Tepuk & tanya mangsa

-          Minta bantuan

-          Hubungi ambulans

      Airways ;

-          Periksa saluran pernafasan

-          Buang bahan yg ada dlm saluran pernafasan

      Breathing ;

-          Periksa pernafasan mangsa

-          Pandang pergerakan dada

-          Dengar bunyi pernafasan

-          Rasa pernafasan dgn pipi.

-          Berikan 2 X pernafasan bantuan

      Circulation ;

-          Periksa nadi karotid / radial.

2.   EAR ( Expired Air Resuscitation )

·         Aplikasi – sekiranya tiada pernafasan tetapi ada denyutan nadi

·         Lakukan EAR- supaya oksigen dpt mengalir dlm darah mangsa.

-          Dewasa = 12 Hembusan seminit.

-          Kanak2 = 15 hembusan seminit.

-          Bayi = 20 hembusan seminit.

·         Periksa nadi karotid mangsa selama 10 minit.

Prosedur EAR

a)      Mangsa dibaringkan terlentang.

b)      Bersihkan halangan dr mulut.

c)      Buka saluran udara;

a.       Condongkan kepala mangsa ke belakang.

b.      Dagu diangkat ke atas.

d)     Picit hidung mangsa

e)      Tarik nafas sepenuhnya.

f)       Letakkan bibir di sekeliling mulut mangsa dgn rapat

g)      Tiup  ke dlm mulut mangsa sehingga dada mangsa terangkat / naik.

h)      Berikan pernafasan berturut-turut sehingga mangsa pulih / pakar tiba.

i)        Beri nafas pada kadar 12 hembusan seminit (ikut umur mangsa)

j)        Periksa nadi  mangsa selama 10 minit.

3.  ECC ( External Cardiac Compression)

·         Aplikasi- sekiranya tiada denyutan nadi tetapi ada pernafasan

·         Tujuan – mengerakkan jantung.

·         Cara.

-          Dewasa = gunakan kedua-dua belah tangan

  = Tekan kira2 80-100 mampatan seminit.

  = Mampatan dada sedalam 4-5 cm

-          Kanak-kanak = Bwh 8 tahun

          = Gunakan sebelah tangan sahaja.

          = Tekanan pada kadar 100 mampatan seminit.

          = Mampatan dada sedalam 2.5 cm

-          Bayi = Gunakan jari telunjuk & jari hantu.

               = Tekanan pada kadar 120 mampatan seminit.

               = Mampatan dada sedalam 1.5 cm

Prosedur ECC

a)      Mangsa baring terlentang.

b)      Pembantu mula melutut di sisi kanan mangsa.

c)      Letakkan jari  telunjuk kanan ke atas sternum mangsa

d)     Letakkan  dua jari kiri dari sternum.

e)      Letak bahagian  tapak tangan kanan  ke atas sternum

f)       Tindihkan tapak tangan kiri dengan selang tangan kanan di celah-celah jari.

g)      Tekan secara tegak dgn lengan lurus di atas dada mangsa.

h)      tekan dada sedalam 4-5 cm , kemudian lepaskan tekanan tanpa angkat tangan (ikut umur mangsa / kedudukan mangsa cedera.)

i)        Ulangi tekanan sehingga 80-100 cm mampatan seminit.

j)        Antara mampatan kiraan “one and two and three and.....”

4.  CPR (Cardiac Polmunary Resuscitation)

                                i.      Aplikasi – sekiranya tiada pernafasan dan tiada denyutan nadi.

                              ii.      Tujuan – mengerakkan jantung & memulihkan pernafasan.

                            iii.      Lakukan CPR = EAR + ECC

                            iv.      Kadar hembusan & mampatan ;

-          dewasa = 2 : 15

-          Kanak2 = 1 : 5

-          Bayi = 1 : 5

                              v.      Lakukan sebanyak 4 kitaran

                            vi.      Periksa kadar nadi setiap 1 minit.

                          vii.      Jika mangsa sedar letakkan mangsa dlm kedudukan pemulihan.

                        viii.      Jika tidak sedar teruskan bantuan CPR sehingga pakar tiba.

PERNAFASAN BUATAN                                                             

Satu usaha utk membantu supaya paru-paru kembali berfungsi .

·         Jenis-jenis pernafasan buatan. ;

a)      Cara Holger Nielson

b)      Cara Silvesten

c)      Cara Howard

d)     Cara Schaffer

e)      Cara Hasselt.

Pernafasan Cara Nielsen

Persiapan

Ø   Bersihkan saluran pernafasan mangsa.

Ø  Mangsa ditiarapkan dgn kedua tangan diletakkan di bawah dahi.

Ø  Kaki kanan penolong diletakkan di sebelah telinga mangsa manakal lutut kaki kiri di hadapan muka mangsa.

Pelaksanaan

v  Pegang kedua lengan atas mangsa utk di angkat ke atas dlm kedudukan tiarap.

v  Angkat siku mangsa ke atas & ke depan utk membenarkan udara masuk ke paru-paru.

v  Letakkan kedua-dua belah telapak tangan di belakang mengsa seperti bertemu ke dua ibu jari.

v  Tekankan belakang mangsa ke bawah utk mengempiskan paru-paru dgn hitungan lima- enam –tujuh.

v  Gerakkan tersebut di lakukan 12 – 15 kali dlm seminit.

v  Berhenti jika ada tanda-tanda pulih – ada pernafasan / gerakan dada.

v  Jika tidak, perlu lakukan selama 1-2 jam.

v  Mangsa yg cedera mungkin boleh memudaratkan  jangan dilakukan.

Pernafasan Cara Silvesten

Persiapan ;

·         Bersihkan saluran pernafasan mangsa.

·         Mangsa ditelentangkan dgn sebiji bantal di belakangnya.

·         Pembantu mula melutut di kiri kanan mangsa

·         Kedua siku mangsa di silangkan di atas dadanya.

Pelaksanaan.

·         Pegang kedua-dua pergelangan tangan mangsa yg disilangkan di atas  dadanya dan tekan dgn hitungan 21,22

·         Kedua tangan di tarik ke atas melalui sisi telinga & tekan ke lantai dgn hitungan 21,22

·         Kedua tangan mangsa di angkat kembali melalui sisi telinga & kpd kedudukan satu (1).

·         Ada  berhenti, jika tidak teruskan.

Pernafasan Cara Howard

Persiapan

·         Pembantu mula melutut di sebelah kedua telinga menghadap mangsa.

·         Kedua tangan pembantu mula diletakkan di bahagian  bawah diafragma mangsa.

·         Tekan rongga dada mangsa dgn kiraan satu, dua, tiga.

·         Pada kitaran ke empat, tekanan di lepaskan dan seterusnya.

TEKNIK PEMINDAHAN MANGSA                                                       

Peraturan Penyelenggaraan & Pengangkutan

Ø  Jangan pindahkan mangsa kecuali terdesak (bahaya)

Ø  Jangan menambah kecederaan pada mangsa.

Ø  Pastikan mangsa selamat & selesa jika di pindahkan serta memberi kerjasama.

Ø  Jangan memindahkan mangsa tanpa bantuan orang lain.

Ø  Pastikan pembantu mula faham & boleh bekerjasama.

Ø  Beri  arahan dan gunakan teknik pengusungan yg betul.

Ø  Jangan membahayakan diri.

                        

Bagaimana Mengangkat Dengan Betul.

v  Mengangkat dan meletakkan mangsa kecederaan tidak seharusna menimbulkan sebarang bahaya kepad mangsa dan diri.

v  Jarakkan kaki anda dengan selesa.

v  Pelihara bahagian belakang badan anda supaya sentiasa lurus dan lutut bengkok.

v  Genggam tangan anda keseluruhannya.

v  Pelihara berat badan mangsa supaya sentiasa berhampiran degan anda.

v  Jika hilang keseimbangan, letak badan mangsa dan baiki pegangan tangan dan kemudian kembali bergerak.

Kaedah Usungan Bagi Seorang Pembantu.

1.      Kaedah Menopang;

q  Berdiri di sebelah bahagian yg cedera.

q  Letakkan tangan mangsa atas tengkuk.

q  Pegang pergelangan tangan  mangsa.

q  Letakkan tangan sebelah lagi di sebelah pinggang utk menopang mangsa.

q  Gerakkan kaki di bahagian dlm, langkah perlahan-lahan mengikut langkah mangsa.

2.      Kaedah Mengheret / menarik;

q  Letakkan tangan mangsa pada dadanya.

q  Pembantu mencangkung di belakang.

q  Letakkan tangan anda melalui bawah ketiak mangsa utk memegang tangannya.

q  Kukuhkan tangan anda pada mangsa dan heret mangsa.

q  Mangsa boleh juga di heret dgn selimut & tilam.

3.      Kaedah Mendukung.

v  Mencangkung di sisi mangsa yang cedera.

v  Letakkan lengan pada bahagian atas pinggangnya.

v  Lengan di sebelah lagi mengampu di bahagian bawah paha mangsa.

v  Rapatkan badan mangsa ke arah pembantu dan angkat.

v   

4.      Kaedah Menggendong

v  Membongkok di hadapan mangsa.

v  Minta tangan mangsa diletakkan di atas bahu pembantu utk memegang.

v  Pegang paha mangsa dgn erat.

v  Bangun perlahan-lahan dgn mata memandang ke hadapan.

Kaedah Usungan Bagi 2 Pembantu.

1.      Duduk 2 Lengan.

v  Mencangkung menghadap mangsa.

v  Silang kedua lengan di belakang mangsa dan memegang pd pinggang.

v  Meletakkan sebelah tangan lagi di bahagian lutut mangsa dgn di silangkan.

v  Rapatkan badan pada mangsa.

v  Angkat mangsa secara bersama.

2.      Usungan di Luar dan Buritan.

v  Dudukan mangsa dan mencangkung di belakang mangsa.

v  Silangkan tangan melalui bawah ketiak mangsa dan paut pergelangan tangan.

v  Pembantu anda mencangkung di sebelah mangsa.

v  Pegang bahagian bawah lutut serta rapatkan.

3.      Kaedah Usungan Kerusi ;

·         Pastikan kerusi dlm keadaan baik dan mampu utk menahan mangsa.

·         Ikatkan mangsa pada kerusi dgn menggunakan lipatan kain segi tiga.

·         Pegang kerusi pada bahagian yg kukuh.

·         Kerusi perlu diangkat jika melalui tangga atau curam.

Pengusung ( Strecher )

Peraturan am menggunakan strecher;

·         Periksa strecher setiap masa supaya ianya sedia utk digunakan jika kecemasan.

·         Mengetahui tahap kemajuan strecher menanggung beban.

·         Mangsa tidak sedarkan diri perlu diikat pada strecher.

Keadah Membawa strecher.

1.      Seorang pembawa pada setiap pemegang strecher jika 4 orang pembantu

2.      Jika 3 org pembawa, 2 di bhgn kepala & 1 orang dibahagian kaki.

3.      Bangun serentak. Dgn mengikut kiraan & bergerak selaras.

4.      Melangkah pendek dgn kaki yg hampir pada pengusung,.

5.      Kaki mangsa menghala ke hadapan

6.      Menurunkan mangsa dgn berhenti bersama dan mencangkung utk meletakkan strecher perlahan-lahan di bawah.

 Memindahkan Mangsa Kecederaan Pada Pengusung / Strecher.

·         Gulungkan selimut secara memanjang.

·         Letakkan gulungan gebar di belakang mangsa.

·         Golekkan mangsa pd sisi dan letakkan gebar di belakang.

·         Golekkan mangsa di atas gebar dan buka gulungan gebar yg cukup utk membaringkan mangsa.

·         Gulung gebar dgn kemas di sisi mangsa utk dijadikan pemegang.

·         4 org mencangkung hadap sisi kaki & badan mangsa.

·         Ikut arahan utk bergerak serentak.